Referenties stervensbegeleiding
Deze wijkverpleegkundige spreekt vanuit haar ervaring met M. van der Put.
Beste lezers
Onlangs is mij gevraagd middels een recensie aan te geven of en zo ja in welke mate het van nut is dat geestelijk verzorgers in de eerste lijn gesprekken aangaan met patiënten en hun naasten. Ik kan u vertellen, deze gesprekken zijn van een niet in te schatten waarde!
Zoals u wellicht weet is er op het terrein van verpleging/verzorging zo langzamerhand geen personeel meer te vinden. De krapte op de arbeidsmarkt is voor en door de cliënten in de thuissituatie goed voelbaar. De zorgverleners zijn veelal moe en/of opgebrand door de enorme werkdruk. Er wordt in de thuiszorg geklokt hoeveel minuten de zorgverlener bij een cliënt binnen mag zijn. Deze toegestane tijd is vaak niet eens genoeg om het hoogst noodzakelijke te doen, laat staan dat er tijd over is om een cliënt met geestelijke problemen te begeleiden.
Daarnaast zijn verpleegkundigen/verzorgers doeners. En ook niet iedereen is de kunst machtig om te luisteren en/of de juiste vragen te stellen. Velen vinden het zelfs griezelig om het ‘echte’ gesprek aan te gaan bij iemand waarvan bekend is dat hij/zij zal komen te overlijden. Dat zowel tijd als kunde vaak ontbreekt bij de zorgverleners, maakt dat begeleiding van een geestelijk verzorger, zeker in een situatie waarin de cliënt terminaal is, zeer gewenst en van waarde is.
Ik kan u een voorbeeld geven van een schrijnende situatie in de thuiszorg:
Onlangs ben ik betrokken geweest bij een gezin waarvan de man terminaal lag. Dhr. wilde graag thuis overlijden en werd daar in bijgestaan door zijn echtgenote.
Echter, beiden hadden een behoorlijk onstuimig verleden, in de zin van een ouder met een drankprobleem, op erg jonge leeftijd uit huis en op zichzelf wonend, grote problemen om financieel rond te komen, vanaf de geboorte behept met een zeer slechte gezondheid, enz. Beiden waren gek op elkaar, hielden van elkaar, maar de man claimde zijn vrouw enorm (was bang om alleen te zijn, al was zij in de keuken) en reageerde zijn angst voor de dood en voor alles wat er op zijn pad kwam of was geweest af op zijn vrouw. De problemen waren dermate groot, dat ik het niet aandurfde om diep in gesprek te gaan. Ik was bang dat ik dingen open zou maken die ik niet machtig zou zijn om verder te begeleiden.
Na een zoektocht van 13 personen/instanties is er uiteindelijk een geestelijk verzorger op ons pad gekomen. In dat opzicht ligt dit soort (spirituele) begeleiding helaas 3-0 achter op de zorg in de 2e lijn. De desbetreffende geestelijk verzorger heeft zich het lot van deze mensen aangetrokken en heeft hen 3-4x per week begeleid.
U hebt geen idee hoeveel rust en ruimte er in het hoofd van deze man en vrouw is ontstaan door de gesprekken en de voorbereiding op de dood die deze geestelijk verzorger met ze heeft gevoerd. Dit is echt van onschatbare waarde geweest!
Ik hoop dat ik u met deze reactie wat duidelijkheid heb kunnen verschaffen over de enorme behoefte aan goede begeleiding in de thuissituatie .
Met vriendelijke groet,
C. B. (palliatief verpleegkundige)
Vanuit de familie zelf
W. N.
Onlangs is mijn partner overleden, tijdens haar ziekbed zijn wij in contact gekomen met Maurice. Wij hebben een aantal gesprekken gehad over het naderende levenseinde, het geloof, de kinderen, het verdriet enz.
Ook hebben wij een afscheidsbijeenkomst in kleine kring gehouden onder leiding van Maurice. Door dit ritueel hebben wij op een hele intense en waardige manier met elkaar vorm kunnen geven aan het naderende afscheid.
De uitvaartdienst heeft Maurice fantastisch begeleid, hij is integer en heeft oog voor details.
Ik kijk met mijn kinderen terug op een liefdevolle periode waarbij Maurice mij heeft ondersteund en inzichten heeft gegeven zodat ik nu, hoe moeilijk dat ook is, de draad weer op heb kunnen pakken om door te gaan met leven.
W. A.
Dit jaar is een dierbare van mij overleden, iemand die een heel bijzondere plek in ons gezin had. Omdat ze geen kinderen en weinig familie had, heb ik haar in haar laatste fase van haar ziekte bijgestaan. Daarbij heb ik ook Maurice ontmoet.
Voor mijn vriendin stond al lang vast dat ze, als haar einde zou naderen, Maurice wilde vragen om haar bij te staan. Ze kende Maurice al langer. Hij had de uitvaarten van een aantal familieleden begeleid en was ook die van haar overleden echtgenoot. Steeds was ze door de aanpak van Maurice onder de indruk geweest en had hij haar geraakt.
Gedurende de laatste periode van haar ziekte heeft Maurice mijn vriendin regelmatig bezocht. Een aantal keren was ik daar bij. Hij heeft haar begeleid in het proces van acceptatie en berusting in het naderende einde. Steeds werd ik getroffen door de wijze waarop Maurice haar benaderde en contact met haar maakte op een ‘hoger niveau’. Warm en vol echte aandacht. Ik zag wat het met haar deed: ze werd rustig van zijn woorden en het gezamenlijke gebed. Door zijn aandacht heeft hij haar rust en vertrouwen geven en ook lastige en verdrietige onderwerpen bespreekbaar gemaakt.
Een paar weken voor haar dood hebben we een afscheid bijeenkomst georganiseerd. We zaten met zijn allen om haar bed. Maurice heeft die bijeenkomst begeleid. Het was mooi en respectvol en deed mijn vriendin en haar dierbaren zichtbaar goed. De boodschap van Maurice was daarbij: “Je hoeft het niet alleen te doen”.
Uiteindelijk heeft Maurice ook de uitvaartplechtigheid verzorgd. Ook daar was zijn optreden weer warm en respectvol, en waren de rituelen (aansteken van veel kaarsen en het lezen van teksten) passend en zinvol.
Rob
In april 2017 is Maurice voor het eerst bij mijn moeder op bezoek geweest, zij had te horen gekregen dat ze opgegeven was. Wij hadden dit bezoek zeer prettig ervaren en kregen al snel vertrouwen in Maurice. Het is een intieme gebeurtenis van mijn moeder om zomaar te delen met iemand. Mijn moeder was voor haar eigen rust al snel bezig om van alles te gaan regelen ook wilde ze haar eigen uitvaart regelen. Maurice heeft mijn moeder regelmatig bezocht en met haar maar ook met mij en mijn broer gesproken. Door de manier waarop hij de situatie benoemd, konden we er overpraten en werden dingen hanteerbaar voor ons. Er gebeurd heel veel tijdens deze afscheidsreis met veel emoties. Iedereen leert elkaar opnieuw kennen met ups en downs van vrienden tot familie. Het is daarom altijd fijn om een andere kijk te kunnen krijgen in bepaalde situaties van iemand die onafhankelijk zijn mening en advies kan geven. Wat mijn moeder enorm heeft geholpen is dat Maurice een pastor / geestelijk verzorger is. Mijn moeder had namelijk nog zoveel vragen over het geloof en het leven zelf. Hij was er ook bij toen mijn moeder overleed in het Hospice en heeft de uitvaart verzorgd. Dit heeft ons enorm geholpen op emotioneel en praktisch vlak omdat wij geen ervaringen hiermee hebben. Later heeft hij met mijn broer en met mij nog bij ons thuis een gesprek gehad waardoor we weer verder kunnen gaan met ons leven. En na zo een gesprek nadat alles is gebeurd gaf dit ons nieuwe energie om verder te gaan. Met het idee dat Maurice niet zo maar in ons leven is gekomen om te helpen op één van de meest belangrijke gebeurtenissen in het leven. Wij zijn Maurice van Der Put eeuwig dankbaar. Hij is een ongelooflijke steun voor velen en zeer meelevend.